Bu bileşen sayesinde ısıl ya da hidrolik performansların arttırılması ile sağlanan iyileştirmeler sistem performansına yükseltici etkide bulunur. Yapılan iyileştirmelere ek olarak, ısı değiştirici tasarım parametrelerin seçimindeki değişikliklerle de sistem performansında artış sağlamak mümkündür. Günümüzde iyileştirmeler ve tasarım parametrelerinde yapılan tercihlerin etkileri bilgisayar programları sayesinde kolay bir şekilde incelenebilmektedir.
Kanatlı Borularda Kanat Malzemesi
Kanatlı borulu ısı değiştiricilerin imalatında, istenilen ısıl kapasiteye ulaşmak ve basınç kayıpları limitlerini ayarlamaya yönelik tasarımlar yapılmaktadır. Uygun tasarımı ortaya çıkarabilmek adına belirlenmesi gereken çok fazla tasarım parametresi bulunmaktadır. Bunlardan bazıları; boruların arasındaki dikey ve yatay mesafeler, boru çapları, iki kanat arasındaki mesafe ölçüsü, kanat kalınlıkları, hava akış yönüne göre dik boru sayısı, hava akışı yönüne doğrusal boru sayısı, boru uzunluğu ve akış geçiş sayılarıdır. Bu parametreler imalat sırasında özenle işleme alınmalıdır.
Kanat Tipli Boru Çalışmaları
Kanat tipi çalışmalarının yanı sıra, ısı değiştirici tasarım parametreleri ile beraber ısıl ve hidrolik performans üzerinde oluşan etkiler de incelenmektedir. Özellikle kaburgalı kanat tipine sahip borularda görülen sıra sayısı ve hatve değişimi etkisi, deneysel olarak incelendiği zaman olumlu sonuçlara ulaşılmaktadır. Bununla beraber yüksek sıra sayıları için hatve değerinin artması, ısıl performans açısından iyileştirici bir etkiye sahiptir.
Kanatlı Borulu Buharlaştırıcı
Son dönemlerde piyasada satışa sunulan No Frost tipi buzdolaplarında kullanılan kanatlı borulu buharlaştırıcılar vasıtası ile buzdolabının sağlamış olduğu soğutma kapasitesi arttırılmıştır. Makinenin soğutma kapasitesindeki artışı sağlayacak olan buharlaştırıcının 5 mm kanat aralığına sahip olması gerekmektedir. Bu sayede daha az miktarda elektrik kullanan makineler, ev içerisinde elektrik tasarrufu sağlar.
Kanatlı Borularda Akışkanlara Göre Kanat Kullanımı
Kanatlı borular sistem içerisinde ısı değiştirici görevini üstlenirler. Günlük hayatta kullanılmakta olan birçok ürün, bünyesinde kanatlı boruları barındırmaktadır. Yaygın olarak buzdolapları ve ısıtıcı kazanlar gibi sistemlerde kanatlı borular kullanılır. Borular üzerinde sağlanan sarım işlemi sayesinde ısı transfer yüzeyi arttırıldığından olumlu yönde ısı değişimi mümkün olur.
Kanatlı Boruların Özellikleri
Kanatlı boruların imalatında kullanılan malzemeler, yapılacak işe ve faaliyet göstereceği alana göre çeşitlenmektedir.
Kanatlı borularda kullanılan malzemelerden beli başlıcaları şunlardır;
- Karbon – çelik
- Bakır
- Alüminyum
- Paslanmaz çelik
- Pirinç
Borularda galvanizleme yöntemi ile kaplama işlemi gerçekleştirilir. Bu sayede korozyon oluşumu engellenmiş olur. Korozyon, metal bir yüzeyde zamanla pas oluşması olayına verilen isimdir. Korozyon oluşumu, metalin zamanla incelmesine ve hatta delinmesine sebep olabilir. Kanatlı borular istenilen duruma göre farklı çap ve büyüklüğe sahip olabilirler.
Kullanım Alanları
Kanatlı borular ısı değişimi sağlanması amaçlanan tüm sistemlerde kullanılabilir. Bu özelliği ile oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptirler. Kanatlı boruların yaygın olarak kullanıldığı alanlar şunlardır;
- Buhar serpantinleri
- Kızgın yağ serpantinleri
- Klima santral bataryaları
- Proses kurutma makineleri
- Çamaşır kurutma makineleri
- Ram makineler
- Fikse makineleri
- Nem alma sistemleri
- Hava ısıtma sistemleri
- Hava soğutma sistemleri (klima, buzdolabı, fanlı sobalar)
- Hava şartlandırma sistemleri
- Yağ soğutma
- Evaporasyon sistemleri
- Kondenezyon sistemleri
Isı Değişiminin Etkileri
Kanatlı borular müşteri talepleri doğrultusunda ihtiyaca göre tasarlanır ve üretilir. Bazı sistemlerde ihtiyaç duyulan ısı gereksinimi yüksek bazılarında ise bu değer daha düşüktür. Kanat genişliği ve kanat sayısı da bu ihtiyaç doğrultusunda belirlenir. Örnek olarak, sıcaklığı çok yüksek olan ortamlarda geniş ya da sık kanatlı borular kullanılarak ısının yayılması sağlanır. Böylece makinenin de ısıya olan direncinde artış sağlanır. Bunun tam tersi durumlarda ise kanat sıklığında ve genişliğinde değişiklikler yapılarak ortam ile uyum yakalanabilir.
Akışkana Göre Boru Özelliği
Her sistem aynı tür sıvılar veya gazlar ile çalışamaz. Çünkü sıvı ve gazların ortama karşı göstermiş oldukları reaksiyonlar birbirlerinden farklıdır. Bu nedenle kanatlı borularda kullanılan akışkanlara göre kanat kullanımı çeşitlilik gösterir. Basınç, sıcaklık ve akışkanın cinsi gibi parametreler kanat kullanımını belirlemektedir. Yüksek basınçlı gaz ve sıvı akışkanlarda basıncın düşürülmesi amacıyla kanat tasarımı yapılır. Bu durumun sağlanması için yüzey alanı geniş tutulur. Yüzey alanının genişletilmesi için geniş kanatlı veya çok kanatlı borular tercih edilir. Yüksek ısıl değere sahip sistemlerde ise farklı kanatlar seçilir. Örneğin, kızgın yağ ve su buharı ile çalışan bir sistem söz konusu olduğunda hızlı sirkülasyon sağlayan kanatlar kullanılmalıdır. Akışkanın hızlı hareket etmesi sayesinde kanatlar sistemi yüksek ısıdan korumuş olacaktır. Kanatların sahip oldukları şekil ve özellikleri, sistemde kullanılan sıvı ve gaz akışkanlara göre belirlenir. Bu belirleme işlemi sırasında yüksek ısı ve yüksek basınç gibi faktörler de göz önünde bulundurulur.
Tüm Yorumlar