Ekskavatör Kovası

Ekskavatör; hendek kazıları, kırma işlemleri, yapı temelleri, kanal kazıları ve tünellerde kullanılan bir makinedir. Üst gövdede tahrik motoru ve kumanda mekanizması bulunur. Ön kısmında ise ekskavatör kovası ile birlikte çalışan ve kazmayı sağlayan bir mekanizma mevcuttur. Kova çeşitlerinde ise; kepçeli, düz kepçeli, çeneli, ters kepçeli ve draglin kovalı modeller mevcuttur.

Hareket alanı oldukça geniş olan ekskavatörde kullanılan kovanın rolü büyüktür. Özel bir iş makinesi olup, kazma ve yükleme işlemini aynı anda yapabilir. Bunu da ekskavatör kovası ile yapar. Birçok inşaat sahasında ekskavatör iş makinesini görüyoruz. En çok kullanılan kazı makinesi olan ekskavatör, ihtiyaca göre değişen ekskavatör kova büyüklüğü ile kazma ve yükleme işlevine devam ediyor.

Farklı renk, şekil ve büyüklükleri ile ekskavatör kovaları; kazma, kanal temizleme, tesviye kovaları, mini ağır hizmet kovaları ve yüksek kapasiteli ağır hizmet kovaları olarak farklı gruplarda inceleniyor. Genişlik, kapasite ve ağırlık olarak değişen model ve çeşitleri ile farklı ihtiyaçlara cevap veriyor. İnçle ifade edilen genişlik ölçüleri ve lb ile ifade edilen ağırlık çeşitleri kullanıldığı alana göre değişiyor.

Ekskavatör Kova Çeşitleri;

•    Ağır Hizmet Kovalar
•    Blok Taşıma Kovası
•    Boru Taşıma Kovası
•    Dar Kanal Kovası
•    Ekstra Güçlendirilmiş Kaya Kovası
•    Genel Hizmet Kovası
•    Harfiyat Kovası
•    Kanal Temizleme Kovası
•    Kaya Kovası
•    Malzeme Sınıflandırma Kovası
•    Riper Kova
•    Tesviye Kovası
•    Trapez Kova
•    Yana Devirmeli Kova
•    Yüksek Kapasiteli Yükleme Kovası

Kullanım alanına gör farklı görevleri olan ekskavatör kovaları, en ağır işlerde kullanılan fonksiyonel ekipmanlardır.

Ekskavatör kova kategorileri;

  • Standart kova
  • Geliştirilmiş kova
  • C seviyesi kova
  • A/B seviyesi kova

Standart ekskavatör kovası; malzeme, yapılandırma ve yetenek olarak standart levha kalınlığına ve yüksek kaliteli diş plakasına sahiptir.

Geliştirilmiş kova; yüksek kaliteli dış levhalı olup, sert toprağı, moloz ve çakıllı toprağı kazmada kullanılır.

C seviyesi kova; kaya kovası olup yüksek kaliteli diş plakasına sahiptir. Taşlama ve bükülmeye karşı dayanıklıdır. Sert moloz ve sert toprak gibi çalışma ortamları içindir.

A/B seviyeli kova ise kaya dişi plakasına sahip; aşınma, öğütme ve bükülmeye karşı dayanıklı kova türüdür. Sert kaya ve mineraller içindir.

Ekskavatör Kovası Kaç m3?

Ekskavatör kovalarının kapasitesi 0.6 m3’ten başlayan kapasitelerle farklı ölçülerde üretilmektedir. 1.0 m3, 1.6 m3, 2.2 m3 ve 3.2 m3 kapasitelerindeki kovalar en çok tercih edilen kova modelleri olarak ön plana çıkıyor. Elek kova, tırmık kova, kıskaçlı kovalar, ripper kancalı kovalar, iskelet kova, forklift kovası, çeltik kovası, tahıl itici kova ve daha birçok çeşidi bulunan ekskavatör kovaları, farklı kapasite ve fonksiyonellikte olup kullanıldığı alana göre değişkenlik gösteriyor.

Kazma kovaları, kanal temizleme kovaları, tesviye kovaları ve eğilebilir kanal temizleme kova çeşitleri de olup, CBM yani kübik metreküp (m3) olarak farklı mukavemet ve kapasitede çeşitleri bulunur. Her birinin saatte m3 olarak yaptığı işler de farklıdır.

Ekskavatör Kaya Kovası

Ekskavatör kaya kovaları (Rock Buckets), ağır hizmet bölgelerinde kullanılan ve en zor aşınma çeliğinden yapılmış özel tasarımlardır. Yüksek derecede aşındırıcı sert malzemeleri kazımada ve yüklemede kullanılır. Yüksek performanslı olup yıpranma ve darbe uygulamalarına karşı aşınma koruması mükemmeldir. Madencilik alanında kullanılan ve diğer kova türlerine göre daha yüksek performansa sahip olan bir ekskavatör kova çeşididir.

Ağır hizmet kovalarından olan ekskavatör kaya kovası, sert kaya gibi aşındırıcılığı yüksek uygulamalarda kullanılır. Üst düzey aşınma koruması ve performans arttırıcı ekstra takviyelerle üretilmiştir. Yüksek yıpranma ve darbe uygulamalarına karşı dayanıklı olup en zor aşınma özelliğinde olan çelikten üretilmiştir. Bıçak ağzı, yan bıçaklar, tırnak ve adaptörden oluşur.

Yüksek performans gerektiren kazma, sökme ve patlatma işi için tasarlanmıştır. Aşınmaz ve keskin bıçakları sayesinde malzemeye dalması kolaydır. Taşlı, kayalı, sert veya aşındırıcı zeminlerdeki çalışmalarda tercih edilir. Ağız bıçağı, taban aşınma plakları ve yan bıçaklar yüksek mukavemetli çelikten yapılır. Hızlı bağlantı aparatları sayesinde kolayca takılıp sökülebilir. 3D ortamında tasarlanır ve kuvvet analizi yapılara üretime başlanır. Kova hacimleri, eksen ölçüleri ve pimlerin geçme yerleri makine üreticisine göre değişir.

Zorlu çalışma koşulları için tasarlanan ekskavatör kaya kovası, yoğun çalışmalar sonrası üretilen özel kovalardır. Tasarımı ve kullanım orijinalliği ile diğer kova çeşitlerine göre büyük bir fark oluşturur.

Ekskavatör Kaya Kovası İmalatı

Günümüzde birçok kaya kovası imalatı yapan firma bulunuyor. Ekskavatör makinesinin tamamlayıcı bir parçası olmanın yanında makine performansını doğrudan etkileyen kaya kovaları, makine gücünden maksimum seviyede faydalanmayı sağlayan kova çeşididir. Zemin koşulları ve kullanım alanlarına göre farklı tip ve ebatlarda üretilmektedir. Önemli olan, çalışılan ortama uygun doğru makine ile doğru kovanın kullanımıdır. Taş ocağı ve maden ocaklarında kullanılan kaya kovaları, dayanıklılık ve fonksiyonellik olarak zor koşullarda çalışmak üzere üretilmektedir.

Kaya kovalarında amaç üretimle alakalı olmayıp daha çok kırma ve koparma işlevselliği ile alakalıdır. Üretim ortamında önemli olan kovanın doldurulma oranıdır. Bu tür sektörlerde kova doluluğunu etkileyen faktörler devreye girer. Kaya kovaları ise, kaya ortamındaki çatlaklık durumu, blok ve tane boyutu, patlama tipi ve kalitesi gibi faktörlerin baz alındığı kova tipidir. Yani kaya kovaları en zor şartlarda çalışmak üzere yüksek mukavemet ve aşınma özelliği taşıyan ve fark yaratan kovalardır.

İş makinelerinin kullanımının giderek yaygınlaştığı günümüzde ekskavatör kaya kovaları ayrı bir öneme sahiptir. Ekstra güçlendirilmiş olan kaya kovaları, 1. sınıf kalite malzemeden üretilmekte olup yüksek performanslıdır. En zor aşınma çeliğinin kullanıldığı üretimler sonrası imal edilen kaya kovaları ekskavatörün çalışma süresini ve performansını arttırmaktadır.

Pahalı yedek parça maliyetini düşürmek için kaya kovalarında aşınmanın olumsuz etkilerini ortadan kaldıran aşınma plakaları uygulanır. Çalışma şartlarının neden olduğu aşınmalara karşı kaya kovaları uzun ömürlü ve dayanıklıdır. Bir iş makinesinin duruşunun maliyeti oldukça yüksektir. Abrasif aşınmaya, erozyona ve darbeye karşı dayanıklı olan kaya kovaları, kesintisiz bir iş performansında başrol oynar. Sert dolgu alaşımlarının kullanıldığı kova tipi olarak madencilik ve hafriyat sektörünün en temel ekipmanıdır.

Ekskavatör kaya kovası, yüksek manganlı çelik kullanılarak üretilmektedir. Genelde adaptör silvan döküm olup titiz bir işçilikle üretimi yapılır. Kaya tipi (Rock Type) kovalar ithal çelik levhalıdır. Maden kovalarının arka bağlantı noktaları diğerlerinden farklıdır. Bir kaya kovası; üst takviye sacları, ön yan bıçaklar, adaptör ve tırnaklar, yan aşınma takviyeleri, braket sacı, bağlanma braketleri, alt aşınma plakaları, ana taban sacı ve kutu sacı gibi bölümlerden oluşur.

Firmalar, uzun çalışmalar sonrası aşınan ağız bıçakları, tırnak takımları, alt topk ve yan aşınmaları için yedek parça desteği de sağlamaktadır. Kaya kovası üretimi tasarım ve mühendislik çalışmaları sonrası başlayan ve titizlik gerektiren bir üretim şeklidir. Kaynak ve kumlama kova üretiminde önemlidir. Üretici firmalar talepler doğrultusunda kovalara logo da basabilmektedir.

Ekskavatör Kaya Kovası Ölçüleri

Genelde 4-5 tırnaklı tercih edilen kaya kovaları 8 tırnağa kadar çıkabilen ve birçok ölçüde üretilen kovalardır. Kırılmış kaya, taş kumu ve granit gibi aşındırıcılığın yüksek olduğu çalışmalarda kullanılıyor. Modeller aşağıdaki özelliklere göre değişiyor. Bunlar;

  • Taşıyıcı ağırlığı
  • Servis ağırlığı
  • Uzunluğu
  • Yüksekliği
  • Harici Genişliği
  • Dahili Genişliği
  • Kırıcı Boyu
  • Yük Kapasitesi
  • Çalışma Basıncı
  • Yağ akışı

Üst düzey performansı ve yüksek çalışma süresi ile kaya kovaları minimum bakımla maksimum verimin elde edildiği uzun ömürlü ekskavatör kovalarıdır. Renk ve tasarım olarak firmadan firmaya görünüşü ve ölçüleri değişir.

Hidrolik çeneli bir ekskavatör kovası olan Kobelco SK350 kaya kovasını örnek olarak incelersek;

Toka Kapasitesi : 1.5 CBM

Yan Plaka Kalınlığı: 40 mm Hardo x 450

Köşebent Plaka Kalınlığı: 12 mm Hardo x 450

Kepçe Genişliği:  1.340 mm

Ağırlık: 1.350 kg

Kova Açma: 1.300 mm

Kova Derinliği: 900 mm’dir.

Kova hacmi olarak 0.4 m3-10 m3 arasında üretim yapılabilir. Genişlik kapasite ve ağırlık olarak; 12.0-13.0-16.0-18.0-24.0 ve 24.4 inç genişliğinde ve farklı tırnak sayılarında kaya kovaları üretilmektedir. Kapasite olarak 1.7-2.1-2.5-2.9-3.1-3.6-3.5-3.6-4.2-4.6 ve 5.3 ft3 kapasitesinde olabilir. Ağırlıkları ise; 143.3-156.5-163.1-180.8-191.8-194.0-207.2-299.8-332.9-392.4 lb gibi ağırlıklarda üretiliyor.

Ekskavatör kaya kovası ölçüleri üretici firmalara göre değişmektedir. İhtiyaçlar doğrultusunda taleplere göre üretilen farklı özelliklere sahip kovalardır.

Mini Ekskavatör Kovası

Ağır hizmet kovalarının bir çeşidi olan mini ekskavatör kovası, genelde 3-4 tırnaklı olarak üretilen bir kova türüdür. Ortalama 305-619 mm-12-24 inç olup kapasiteleri küçüktür. Bağlantı noktaları esnemeye karşı özel çelikten üretilmektedir. Kova altı aşınmaya karşı dayanıklı olup HB-400 HB-450 HB-500 kalite plakalardan üretilir. Kullanıldığı alanlar patlatılmış kayalar, sert zeminleri sökme ve yüklemedir. Mini ekskavatör kovalarda doğru tırnak seçimi ve adaptör seçimi yanında adaptör aralarını destekleyen aşınma plakaları ve yan bıçakları önemlidir.

Ekskavatörün çalışma ömrünü doğrudan etkileyen bu unsurlar dikkat edilmesi gereken noktalardır. Bağlantı grubu hariç kovanın tamamı aşınma sacından yapılır. Ekstra güçlendirme takviyeleri istendiğinde kaynakla ekstra güçlendirici bağlantıları yapılmaktadır. Çalışma alanına uygun olarak tasarlanıp üretilen mini ekskavatör kovası, farklı renk, tasarım ve ebatlarda üretilmektedir.

Genelde 30 tona kadar olan ekskavatörler için önerilir. Malzeme ile temas eden bütün yüzeyler minimum 400 Brinell sertliğindeki malzemelerden  üretilmektedir. Bağlantı grubu St 52-3 çelik kullanılarak yapılır. İş makinası teknik speklerine uygun olup belirtilen tüm kova ebatlarına göre üretilebilir.

Satılık Ekskavatör Kovası

Günümüzde birçok ekskavatör kova üreticisi firma bulunuyor. Bunlar, internet ortamında ekskavatör kovaları müşterilere sunuyor. Sıfır ve ikinci el satılık ekskavatör kova çeşitleri farklı fiyatlarla müşterilere sunuluyor. Sıfır ve ikinci el ekskavatör kova ilanlarına bakmak isteyenler onlarca web sitesinde birçok ekskavatör kova modeli ile karşılaşıyor.

Kategorisi, markası, modeli, model yılı, menşei, garanti süresi ve satış detaylarının yer aldığı ilanları inceleyenler ihtiyaçlarına uygun ekskavatör kovası bulmakta zorlanmıyor.

Sahibinden Ekskavatör Kovası

Sahibinden çok daha uygun fiyatlara ekskavatör kovası satın almak isteyenler genelde sahibinden.com adresi üzerinden arama yapıyor. 1.000 TL’den başlayan fiyatlar 150.000 TL’ye kadar yükseliyor. Fiyat aralığı ekskavatör kova modeline, markasına ve yaşına göre değişiyor. Ünlü markaların ekskavatör kovaları çok daha iyi fiyatlara alıcı bulurken, eski model ve çok popüler olmayan markaların ürünleri çok daha ucuza müşterilere sunuluyor. Ekskavatör tonajına uygun ve kullanım alanına göre yüzlerce sahibinden satılık ekskavatör kovası bulmak mümkün.

Ekskavatör Kovası İkinci El

Yeni ekskavatör kovalarının fiyatları göz önünde tutulduğunda, ikinci el ekskavatör kovaları çok daha uygun fiyatlarla satışa sunuluyor. Satılık ikinci el ekskavatör kova aramaları sonrası internette birçok markanın ürünlerini görüyoruz. Bunlar Volvo, Altra Marca, Cangini Benne, Hitachi, Liebherr, Case Cazo ve Komatsu gibi birçok markadır. Genelde Euro ile satış yapan firmalar olup fiyatlar markalara, üretim yılına ve modeline göre değişir. Mascus Türkiye adresi, satılık ikinci el ekskavatör kovası konusunda oldukça uzun bir ürün listesine sahip.

Ekskavatör Kovası Fiyatları

Ekskavatör kova fiyatları markasına, ürün tipi ve modeline, kullanım alanına ve daha birçok özelliğine göre değişiyor. Ekskavatör kovaları standart ya da kaya kovası olarak 0,15 m3’ den 7,5 m3’e kadar ve yükleyici kovalarsa standart, ağız aşınmalı, kömür ya da kaya kovası olup 0,8 m3’ten 7,6 m3’e kadar üretilen kovalardır. Her bir kategorideki kova fiyatları da farklıdır.

Ağır hizmet kovaları, mini ekskavatör kovaları, kazıcı yükleyici kovalar ve standart kovalar farklı kategorilerde ve özellikte olup fiyatları değişmektedir. Sıfır ve ikinci el kovalarda fiyat farkının oldukça yüksek olduğu görülüyor.  Markası ve üretim yılı ekskavatör kova satış fiyatını doğrudan etkiliyor.