Tütün Kurutma nasıl yapılır?

Kurutma işleminde tüketicilerin arzu ettiği özellikler karşılanır. Kurutmanın ilk aşamalarında yaprakların solunumu olduğundan bir oksidasyon olayı vardır. Havanın da işe karışmasıyla, yaprakta sadece su kaybı olmakla kalmaz, yaprağın yapısında bulunan ve istenmeyen bazı maddeler de azalır.

 Ülkemizde tütünlerin neredeyse tamamı güneş altında, açıkta kurutulmaktadır. Kurutma işleminde bölgenin iklim yapısına bağlı olarak vagon, çardak, ızgara, ayna gibi sistemler kullanılır. Örneğin yaz mevsimi sıcak ve kurak geçen Ege bölgesinde genellikle ızgara usulü kurutma kullanılmaktadır.

Izgara usulü kurutmada tütün dizileri kargılara geçirilerek ızgaralara konur. Yaprak ayası kuruduktan sonra damar kurutma için ızgaradan alınıp sergiye yatırılır. Tütün dizileri bu süreç içinde sabah-akşam her türlü iklim olayına tamamen açıktır.

Kırım Ve Kurutma

Tütünün kalitesini belirlemekte kullanılan tohum ne kadar önemliyse dikiminden satımına kadar uygulanan işlemlerde bir o kadar önemlidir. Çünkü tarlada iyi gelişmiş bir tütün zamanında ve doğru olarak kurutulmaz veya kırılmazsa değerini tamamen kaybedebilir. Bu nedenle kurutma ve kırma işlemleri tütün kalitesini belirlemede önemlidir.

Yetiştirilen tütün çeşitlerine göre dünyanın farklı yerlerinde güneşte, kapalı hangarlarda,  ateş yardımıyla kazanlarda çeşitli yöntemlerle kurutulur. Türkiye’ de ise ızgara, vagon, ayna gibi güneşte kurutma yöntemi kullanılmaktadır. Türk tütünlerinin kurutulmasında güneşte kurutma yöntemi kaliteli ve ekonomiktir. Türk tütünleri olgunlaştıkça kırılmaktadır.

 Olgunluk belirtileri türlerin özelliklerine göre yaprakların uçlardan başlayarak kenarlarının sararması ve kurbağacık da denilen yaprak üzerinde sarı kabarcıkların oluşmasıyla anlaşılmaktadır. Ancak bu olgunluk belirtileri her türde açık bir şekilde görülmez. Bu durumda olgunluğu anlamak üreticinin bilgi ve tecrübesine kalır. Tütünlerin olgunlaştığını anlamak için sabahın erken saatlerinde yapraklar gözden geçirilmelidir. 

Tütünün en uygun kırma zamanı sabahın ilk ışıklarında başlayıp güneşin yükselmesiyle beraber yaprakların gevşeyip ele yapışmasına kadardır. Akşam serinliğinde de kırma işlemi yapılabilmektedir. Ancak gecenin sabaha döndüğü zamanda yapraklar besin maddelerini iyice sindirmiş olduğu için bu vakitte kırılan yapraklar daha kaliteli olmaktadır.

Üzerine çiğ düşmüş olan veya yağmura maruz kalmış olan tütünlerin ıslaklığı geçene kadar kırım işlemi yapılmamalıdır. Dip yaprakların değeri olmadığı için sıyrılıp yok edilmesi gerekmektedir. Bu işlemlerin yapılmasından sonra dip üstünden başlayarak her defasında fidanlardan 3-4 yaprak kopartarak kırma işlemine devam edilmelidir. 

Kurak geçen yıllarda fidelerin tutmaması ya da kurt kesmesi dolayısıyla gelişmede geri kalan tütünler aynı zamanda olgunlaşamaz. Bunun gibi durumlarda kırma işlemine dikkat edilmeli ve yalnızca olgun yaprakların kırılması gerekmektedir.  Böyle karışık kırımı yapılan tütünlerin kalitesi düşük, depolama ve işlemesinde daha çok işçilik gerekeceğinden alıcılar düşük fiyat verebilmektedir. En iyisi bu gibi tütünleri dizmeden önce boylarına göre sınıflandırılmalıdır. Tarlada kırılan yapraklar istifi bozulmadan çardak ya da gölgeliğe getirilir.

Tütünün dizilmesinde az ip kullanmak için fazla sık dizilmemeli ve yapraklar örselenmemelidir. Dizilen tütünler vegon usulünde aynalara, ızgara usulünde kargılara takılır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta yeni dizilmiş tütünleri aniden güneşe çıkarmamak ve çeşidine göre bir müddet gölgede sarardıktan sonra yavaş yavaş güneşe alıştırılmalıdır. Geceleri çiğden ve yağmurdan korumak son derece önemlidir.

Tütünlerin kuruyup kurumadığı orta damarın tamamen kurumasından anlaşılır. Tamamen kuruyan tütünlerin tavlı bir şekilde kırılıp zedelenmeden askı ya da isrif yerine nakledilmesi gerekmektedir. Tütünlerin istiflendiği yer ahırdan uzak, zemini tahta döşeli ve rutubetsiz olmalıdır. Çünkü yerdeki pis kokular tütüne sindiği gibi kurtlanma ve küflenme gibi zararlar meydana getirebilir.

Tütün Kurutma Serası

Kaliteli tütün üretmek tarla seçiminden başlayarak atılacak her adımda dikkatli olmayı gerektirmektedir. Bununla beraber babadan oğla aktarılan görgü, bilgi ve tecrübenin önemi de vurgulanmaktadır. Bazen yıllarca süren araştırmalar sonucunda ortaya çıkarılmış sonuçları benimseme ve uygulamaya bağlıdır. 

Tütün tarımının en önemli ve üzerinde hassasiyetle durulması gereken kurutma işleminde en küçük bir ihmal ya da dikkatsizlik tüm emeklerin boşa gitmesini sağlayabilir.

Niçin Naylon Serada Tütün Kurutması?

Tütün yapraklarının kurutulmasında sıcaklık ve nem koşullarının belirlenmesi sonucun daha olumlu olması açısından oldukça önemlidir. Plastik örtülü sera, nemin ve sıcaklığın geniş sınırlar içinde de olsa kontrol altında tutulabilmesini mümkün kıldığı için önem kazanmaktadır. 

Seranın iki ucunun açılıp kapatılmasıyla sera içerisindeki nispi nemin ve sıcaklığın ayarlanması mümkündür. Plastik örtülü seranın bir başka avantajı ise kurutma sürecini olumsuz etkileyebilecek yağış, çiğ, rüzgâr gibi hava durumlarına karşı koruyucu olmasıdır. Daha yüksek kalitede ürün elde etmeyi sağlar ve üreticiye rahat bir çalışma ortamı sunmaktadır.

Plastik Örtülü Sera Nedir?

Plastik örtülü sera, demir çubuklar yardımıyla plastik örtünün kurulup altına ızgara kurulması ya da tersine sergi ve ızgara yerinin üzerine bu plastik örtünün çekilmesi olarak tanımlanır.