Gövde Borulu Eşanjör

Gövde Borulu Eşanjör, farklı sıcaklık değerinde olan iki akışkanın birbirine karışmadan ve temas etmeden birinden diğerine ısı transferini sağlayan eşanjör tipidir. Akışkanlar ısı transfer yüzeyi ile birbirinden ayrılır ve birbirine karışmaz. Kullanıldığı cihazların performansını maksimum seviyeye çıkarmakta olup kullanım alanı oldukça geniştir. Eşanjörün genleşme hesabı imalat sırasında yapılır ve elde edilen genleşme verilerine göre kullanılacak kompansatör tasarlanır. Eşanjör gövdesinde kullanılan kompansatör, akışkanlar arası ısı transferi sırasında malzeme cinsine ve sıcaklık farkına bağlı olarak ortaya çıkan genleşmeyi absorbe eder. Eşanjörün hem uzun ömürlü hem de yüksek performanslı olması kompansatör kullanımına bağlıdır. Isı transferini maksimum seviyeye çıkaran gövde borulu eşanjör borusunun içinde kroçilli veya türbülatörlü boru kullanılmaktadır.

Gövde Borulu Eşanjör İmalatı

Gövde borulu eşanjörde kullanılan borular;

• Bakır boru
• Paslanmaz boru
• Karbon çelik çekme veya kaynaklı boru veya
• Bafon borulardır.

Kullanım yerlerine göre gövde borulu eşanjör malzemeleri değişir. Müşteri ihtiyaçlarına göre özel tasarım gövde borulu eşanjör üretimi yapılır. Malzeme seçiminde üretici firmaların uzman ekibi müşterileri yönlendirir. Gövde borulu eşanjör üretiminde akışkan cinsine ve ihtiyaçlara göre malzeme seçimi yanında genleşme hesabı da son derece önemlidir. İmalat sırasında ayna ve borunun montaj şekli kullanılan malzemeye göre değişir. Bu nedenle gövde borulu eşanjör üretiminde kullanılacak malzeme seçimi önemlidir. 

Eşanjör üretiminde bir diğer önemli konu perdeleme şeklidir. Perdeleme şekli, akışkanlar arasında ısı transferini maksimum seviyeye çıkaracak şekilde tasarlanmasıdır. Karbon çelik, paslanmaz çelik, dubleks çelik veya özel alaşımlı malzemelerden üretilen gövde borulu eşanjör, bakır, pirinç veya titanyum malzemelerden de üretilebilir. 

Gövde borulu eşanjör 3 kısımdan oluşur. Bunlar;

• Ön Kafa
• Gövde ve
• Arka kafadır.

Dikişsiz veya kaynaklı boruların kullanıldığı gövde borulu eşanjörde dikişsiz borular ekstrüzyon prosesi ile kaynaklı borular silindire şerit sarma ve dikişi kaynatma yöntemi ile imal edilir. Kaynaklı borular daha ekonomik olup tercih edilmektedir. Gövde borulu eşanjörde kullanılan standart boru çapları; 1/2“, 3/4“ ve 1“ olarak alınır. Standart ölçüler dışında daha küçük çaplı boru kullanımı da mevcuttur. Fakat küçük çaplı boruların mekanik olarak temizliği zordur. Büyük çaplı boruların temizliği kolay ve basınç düşüşü daha azdır. Boru et kalınlığı ise 1-2,6 mm arasıdır.

Eşanjör boru aynası, eşanjör içine boruların yerleştirilmesi için delikli çelik plaka veya dökme parçalardır. Borular boru aynasına uygun bir şekilde sabitlenmekte, böylece akışkan sıvıların birbirine karışması engellenmektedir. Boru aynasındaki delikler üçgen veya kare şeklindedir. Boru aralığı, borular arasındaki en kısa mesafedir. Üçgen delikli borularda boru aralığı borunun 1,25 katıdır. 

Gövde Borulu Eşanjör Çeşitleri

Gövde borulu eşanjörlerin tasarım olarak iki çeşidi bulunur. Bunlar;

• U Borulu Eşanjör
• Düz Borulu Eşanjör

U borulu eşanjör, üretiminde U boruların kullanıldığı eşanjör çeşididir. Gövde silindir şeklinde olup gövde içerisinde küçük çaplı borular yer alır. Kullanıldığı alana, akışkan cinsine ve basınç değerine göre kullanılan boruların et kalınlığı değişir. Kendi aralarında farklı tipleri olan eşanjör çeşidi olup yüksek kapasite gerektiren alanlarda tercih edilmektedir. Dairesel kesitli borulara basınca daha çok dayanıklıdır. 

Düz borulu eşanjör, gövde borulu eşanjör çeşitlerinden olup ısı transfer sistemlerinde kullanılmaktadır. Birçok farklı proseste çözüm üreten düz borulu eşanjör, yüksek sıcaklık ve basında dayanıklı eşanjör çeşidi olarak farklı alanlarda kullanılır. Sökülebilir olması ve tam hijyen sağlayabilmesi özelliği ile kimya ve gıda sektöründe tercih edilir. Ortam sıcaklığının 350 ℃ ye kadar çıktığı ortamlarda bile yüksek performans sergiler. 

Gövde Borulu Eşanjör Kullanım Alanları

Gövde borulu eşanjör birçok sektörde kullanılıyor. Hatta kullanım alanlarına göre farklı tipleri ile ısı transfer ihtiyacına en etkili şekilde cevap veriyor. 

Kullanım alanlarına göre gövde borulu eşanjör çeşitleri;

• İplik boyama makinesinde kullanılan gövde borulu eşanjör
• Kumaş boyama makinesinde kullanılan gövde borulu eşanjör
• Yağ soğutucu eşanjör
• Turbo şarj soğutucu eşanjör
• Kompresör hava soğutucu eşanjör
• Gemi sektöründe kullanılan eşanjörler
• Petrokimya ve rafineri sektöründe kullanılan eşanjör

Kızgın su eşanjörleri 90/70 C° sıcak su üretiminde kullanılan eşanjörlerdir. Düz borulu ve U borulu demetli eşanjörlerdir. Kızgın yağ eşanjörü, buhar ihtiyacının karşılanmasında kullanılan eşanjörlerdir. Endüstriyel kullanımda oldukça fazla kullanım alanına sahiptir. Yağ soğutma eşanjörü; paslanmaz gövdeli borulu, karbon-çelik gövdeli borulu, bakır ve özel alaşımlı( bafon, pirinç ) borulu, tamamı karbon-çelik borulu ve tamamı paslanmaz çelik borulu eşanjörlerdir. 

İplik boyama makinesinde, kumaş boyama makinesinde, petrokimya, rafineri, kompresör hava soğutucuları ve gemi sektöründe kullanılan gövde borulu eşanjör, yüksek basınç ve düşük-yüksek sıcaklıkta çalışan eşanjörlerdir.

Gövde Borulu Eşanjör Avantajları

• Gövde borulu eşanjörler yüksek basınçta çalışacak şekilde tasarlanıp üretilir.
• Yüksek ve düşük sıcaklıklarda yüksek performans gösterir.
• Termik şoklara dayanıklı eşanjör çeşididir.
• Kullanılacağı alana ve ihtiyaçlara göre farklı boyutlarda üretilebilir.
• Basınç kayıpları minimum seviyede olup amaca uygun en alt seviyede basınç tutulabilir.
• Bakım, onarım ve temizliği kolaydır ve sökülüp tekrar montajı yapılabilir.
• Bakım ve onarımı kolaydır.
• Dizaynı esnek olup boru çapı, boru sayısı ve uzunluğu değiştirilebilir.
• En yaygın kullanılan ısı değiştiricilerdir.
• Gövde basıncı 350 bar, boru basıncı 1400 bardır.
• 200 C°- 600 C° arasında sıcaklık değişir. 
• Çoklu üniteli yapılabilir.
• Dayanıklı ve uzun ömürlüdür.
• Kalitesi Avrupa standartlarındadır.

Gövde Borulu Eşanjör Bakım ve Revizyonu

Gövde borulu eşanjör, diğer eşanjör çeşitlerinde olduğu gibi periyodik bakım ve onarımı ihmal edilmemesi gereken eşanjör çeşididir. Tüm proseslerde kullanılan ısı değiştiriciler olup periyodik bakımları düzenli yapılırsa uzun süreler sorunsuz kullanılır. Kullanıldığı sistemlere göre bakım ve revizyon tarihleri değişir. Temizliğinde doğru yöntemler ve doğru kimyasalların kullanılması eşanjörün performansı ve dayanıklılığı için önemlidir. Gövde borulu standart eşanjörler ve gövde borulu özel tasarım eşanjörler ihtiyaçlara göre farklı proseslerde kullanılan eşanjörlerdir. Kullanım alanı bakım ve revizyon tarihi ve süresini etkilemektedir. Kamu ve özel sektörde kullanılan gövde borulu eşanjör, ısı transfer uygulamalarında profesyonel çözümler üreten sistemlerdir. 

Montajından kullanımı ve bakımına kadar her aşamada gerekli özenin gösterilmesi gereken eşanjör çeşididir. Kullanma talimatındaki esaslara dikkat edilmeli, orijinal yedek parça kullanımı için yetkili servislerle irtibata geçilmelidir. 

Gövde borulu eşanjör bakım ve onarımında;

• Eşanjör üzerindeki armatürlerin sağlam olup olmadığı kontrol edilir.
• Ayda bir kez boşaltılarak tabanda birikmiş tortular temizlenir.
• Yılda bir kez periyodik bakımı yapılır.
• Suyun sertlik derecesi ve sıcaklığına göre bakımlar daha sık aralıklarla yapılmalıdır.

Tasarımındaki çeşitliliği ve esnekliği ile oldukça çok alanda kullanılan gövde borulu eşanjör, özel ihtiyaçlara profesyonel çözümler sunan eşanjör çeşidididir. Endüstriyel uygulamalarda vazgeçilmez ekipmanlardan olup periyodik bakım ve revizyonu önemlidir. Farklı akışkanlar arasında ısı transferi sağlayan gövde borulu eşanjörin bakım, onarım ve revizyonu alanında uzman yetkili bir servis tarafından yapılmalıdır.