Serpantin Ne Demek?

Sanayi ve endüstride kullanılan serpantinin içerisinden sıvı veya gaz halinde birçok akışkan çeşidi geçer. Akışkanlar kullanım amacına göre istenen düzeyde ısıtılır veya soğutulur. Kanalarda dolaşan gaz veya sıvının en etkili şekilde ısıtılması veya soğutulması görevini üstlenen serpantin sistemleridir.

Tekstil makinelerinde, klima santrallerinde, kurutma makineleri hava ısıtıcılarında, yağ soğutucusu, su soğutucusu ve hava soğutucuları gibi birçok alanda kullanılan serpantin, ısı değişiminin gerektiği her alanda kullanılan en önemli ekipmanlardan biridir.

Serpantin Nedir, Ne İşe yarar?

Sıcak sulu, buharlı, yağlı veya gazlı akışkanlı olan serpantin, havanın ısıtılması veya soğutulmasında kullanılan çelik, bakır veya alaşımlı malzemelerden yapılan ürünlerdir. İmalatı son derece hassasiyet gerektiren bir ekipman olup uzmanlık ister. Silindir formda sarmallar olan serpantinler bir veya iki alaşımlı olup kıvrılmış veya bükülmüş borular şeklinde de olabilir. Isı akışının en güvenli şekilde gerçekleşmesini sağlayan formlardır.

Farklı kullanım alanlarına hitap eden serpantin ısıtıcı-soğutucular, ısı yalıtımı ve soğutma sistemleri denildiğinde ilk akla gelen ekipmanlardır. İçindeki akışkan veya gazın dolaşımı sayesinde ısıtma-soğutma gerçekleşir. İmalatında karbon çelik, paslanmaz boru, bakır alaşımlı veya bakır borular kullanılır. 

Karbon çelik serpantin boru, sıcak su, kızgın su, buhar, kızgın yağ veya fuel-oil kullanılan sistemler için idealdir. Paslanmaz borular, gıda ve ilaç sektörü gibi hijyenin önemli olduğu sektörlerde tercih edilir. Bakır alaşımlı borular, basıncın yüksek olmadığı buna karşın yüksek ısı transferinin gerekli olduğu sistemlerde kullanılır. Bakır borular ise yüksek ısı transferine ihtiyaç duyulan ve basıncın yüksek olmadığı yerlerde kullanılan serpantin boru çeşididir.

Serpantinin ne işe yaradığının tam olarak anlamak için serpantin çeşitlerini incelememiz gerekiyor.

Serpantin Çeşitleri

Kullanım alanına göre üretilen serpantinler temelde kanatlı ve borulu çeşitleri olan ürünler olup ihtiyaçlara göre farklı formlarda alt gruplara ayrılan borulardır.

Serpantinleri spiral kanatlı, kendinden kanatlı ve pul dizme serpantin olarak 3 ana grupta inceleyebiliriz.

Spiral Kanatlı Serpantin: Görüntü spiral şeklinde olup standart punta kaynaklı, sürekli kaynaklı, yüksek frekans kaynaklı, G finli ve L finli serpantin olarak çeşitleri bulunur.

Standart punta kaynaklı serpantinler karbon çelik, paslanmaz çelik, bakır ve bakır alaşımlı borulardan elde edilir. İmalatında sıcak daldırma veya elektro galvaniz yöntemi uygulanır. Bakır veya bakır alaşımlı borulara kullanım alanına göre kalay veya lehim kaplama yapılmaktadır. Sürekli kaynaklı serpantinlerde boru ve kanadın tam temasını sağlayan MIG kaynak yöntemi kullanılır. Punta kaynaklı serpantinlere göre daha dayanıklıdır. Yüksek frekans kaynaklı serpantinler kanat kalınlığı daha iyi olan ve bu nedenle yüksek sıcaklıklara dayanımı daha fazla olan serpantin çeşididir. G Finli serpantinler, farklı malzemelerden üretilebilen ve 400°C sıcaklığa kadar dayanımı olan serpantinlerdir. L Finli serpantinler ise L şeklindeki boru üzerine Finlerin gerilerek sarıldığı serpantin çeşididir.

Kendinden Kanatlı (Ovalamalı) Serpantin: Boru üzerindeki kanatların oluşumunda extrüzyon yönteminin kullanıldığı serpantinlerdir. Tek borulu, çift borulu, turbofin borulu, kroçilli ve yivli borulu çeşitleri bulunur. Tek borulu kendinden kanatlı serpantinlerde Bakır ve Alüminyum gibi yumuşak borular, iki borulu serpantinlerde ise, bafon, pirinç gibi boruların dış yüzeyine Alüminyum veya Bakır borular geçirilmek suretiyle elde edilen borulardır. Bu borularda extrüzyon yöntemi ile kanatlar dıştaki borudan imal edilir.

Turbofin borulu kendinden kanatlı serpantinler ise bakır ve alüminyum borulardan üretilen, ikili borularda bafon veya pirinç boruların üzerine bakır veya alüminyum boruların geçirildiği serpantin çeşididir. Kanatlar dıştaki boru üzerinde extrüzyon yöntemi ile oluşturulur. 

Pul Dizme Serpantin: Yüksek performanslı termondinamik özellikli serpantin çeşididir. Kanat birleştirmeler mevcut kalıplar, kanat cinsi ve boru cinsine göre farklı yöntemlerle yapılır.

İçten şişirme yöntemi yerine daldırma galvaniz veya daldırma lehim yönteminin kullanıldığı pul dizme serpantinlerde pullar dizildikten sonra boru ve kanat arasında tam temas sağlandığından ısı transferi en üst düzeydedir. Tek borulu, iki borulu veya üç borulu imalatı yapılabilir.

Isı akışının en sağlıklı ve en güvenli şekilde gerçekleşmesini sağlayan serpantin, minimum maliyetle maksimum verimin elde edilmesini sağlayan bir birçok alanda kullanılan vazgeçilmez ekipmanlardır.