Eşanjör Çalışma Prensibi

Eşanjör ya da diğer adı ile ısı değiştiricileri, aralarında temas olmayan iki akışkan arasında ısı transferini gerçekleştiren araçlardır. Akışkanlar sıvı veya gaz halinde olabilir. Isı transferi sırasında akışkanlar birbirine karışmaz. Eşanjörlerde kullanılan plakalar veya ısı yüzeyleri sayesinde akışkanlar birbirinden ayrılmakta, ısı transferi bir akışkandan diğerine yapılmaktadır.

Eşanjör Tiplerinin Çalışma Prensipleri

 

Borulu, plakalı ve özel uygulama eşanjörleri olarak 3 tip eşanjör bulunmakta, bunlar da aralarında farklı gruplara ayrılmaktadır. Eşanjörlerin çalışma sistemi temelde aynıdır. Sıcaklığı yüksek olan akışkanın bulunduğu boru veya plakadan sıcaklığı düşük olan akışkanın bulunduğu boru veya plakaya doğru ısı akışı sağlanarak düşük sıcaklıktaki akışkanın ısınması sağlanır. Bir akışkanın sıcaklığı artarken diğerinin sıcaklığı düşer. Plakalı eşanjörleri örnek vermek gerekirse, plakalı eşanjör sisteminde plaka, conta, taşıyıcı barlar, eşanjör gövdesi ve bağlantı ekipmanları bulunur. Contalar sayesinde yüzeyler içerisinde yer alan akışkanlar arasında birbirine temas etmeden ısı transferi sağlanır.

Aşama-Aşama Eşanjör Çalışma Prensibi

 

Plakalar içerisinde yer alan akışkanlar contalar sayesinde yönlendirilmektedir. Akışkanlar eşanjör gövdesindeki bağlantı noktalarından plakalara doğru contalar yardımı ile yönlendirilmektedir. 

Her akış plakası 2 plaka ile komşudur. 

Bir plakanın bir yüzeyi A akışkanı ile, diğer yüzeyi ise B akışkanı ile temas halindedir. 

Sıvılar birbirine asla karışmaz ve aynı plakaya yönlendirilmezler. 

Sıcaklığı yüksek olan akışkan hareket halindedir. 

Aşağıdaki resimde de gördüğünüz gibi kırmızı renkli sıcaklığı yüksek akışkanın olduğu plakadan mavi renkli düşük sıcaklıktaki akışkanın olduğu plakaya doğru bir ısı alışverişi olur. 

Soğuyan yani ısı veren plakadaki akışkan contalar vasıtası ile eşanjör çıkışına yönlendirilirken, ısı alan ve ısınan akışkan da yine contalar aracılığı ile eşanjör çıkışına yönlendirilir. 

İstenen sıcaklık artışları ve azalmaları tespit edilerek beklenen ısı transfer yüzeyi elde edilir. 

İhtiyaç duyulan sıcaklık değişim değerlerine ulaşmak için ne kadar ve hangi ebatlarda plakaya ihtiyaç duyulduğu da netleşmiş olur. 

 

Araçların radyatör sistemine benzer bir kullanıma sahip olan eşanjör kullanımı, iki farklı ısıdaki sıvılar arasında birbirine temas etmeden ısı alışverişinin sağlanmasıdır. Gıda sektörü başta olmak üzere, petrokimya, bina ısıtma, enerji santralleri, klima sistemleri, otomotiv sektörü, ilaç, kağıt tekstil ve daha birçok sektörde kullanılan eşanjör sistemleri giderek yaygınlaşmaktadır.

Çalışma Prensibi Olarak En Çok Hangi Eşanjör Tipi Tercih Ediliyor?

 

Borulu eşanjörlere göre çalışma sistemi açısından plakalı eşanjörler daha fazla tercih ediliyor. Birçok avantaja sahip olan plakalı eşanjörlerin temizliği son derece kolaydır. Yüksek verimlilikte olup kapasitesi ihtiyaca göre arttırılabilir. Bakım ve onarımı kolaydır ve ısı kaybı yaşanmaz. Akışkanlar birbirine karışmaz. İzolasyona gerek yoktur. Bakım ve onarım maliyeti düşüktür. Kompakt tasarımda olup küçük montaj hacmine sahip ve düşük ağırlıktadır.

Endüstriyel tip eşanjörlerde yüzey yoğunluğuna ve akışkan sayısına bağlı olarak eşanjörler çeşitlenmektedir. Borulu eşanjörlerde gövde boruludur. Plakalı eşanjörler contalı plakalı, kaynaklı plakalı, spiral eşanjör ve lamel tipi eşanjörler olarak çeşitlenmiştir. Genişletilmiş yüzeyli eşanjörler finli borulu ve finli plakalı eşanjörler olarak iki tiptir. Regenaratörler ise sabit matris ve döner tip eşanjörler olarak 2 farklı tasarımdadır. Isı transfer prosesine, yüzey yoğunluğuna, geçiş çeşitliliğine, akışkan sayısına ve ısı transfer düzeneğine göre onlarca çeşit eşanjör bulunmaktadır. 

Eşanjörü devreden çıkarma veya devreye almada sıcaklık değişimleri çok yavaş olmalıdır. Özellikle bakım döneminde eşanjör devreden çıkarılacağı zaman ilk olarak sıcak akışkan kesilmelidir. Böylece eşanjör bir müddet sonra soğur. Sonrasında soğutma akışkan devresi kapatılır. Eşanjör akışkanla dolu iken vanalar kapatılmamalı, eşanjörü boşaltmak gerektiğinde bu işlem vanalar kapatılmadan önce yapılmalıdır. 

 

 

Sosyal Medyada Paylaş

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Tüm Yorumlar