Bu gazlar bazı yöntemler ile sıvılaştırılarak ilgili alanda kullanılmak üzere işlemlerden geçirilir. Endüstriyel gazların soğutma ve sıvılaştırma işlemleri genellikle atmosfer basıncı altında gerçekleştirilir.
Gaz Çeşitleri Nelerdir?
Endüstriyel alanlarda sıvı hale getirilen ve en sık kullanılan gazlar şunlardır;
- Sıvı azot
- Helyum
- Asetilen
- Kaynak gazları
- Karbondioksit
- Argon gazı
- Oksijen gazı
- Hidrojen
Endüstride Kullanılan Gazların Özellikleri Nelerdir?
Endüstri ve sanayi alanında kullanılan gazlar çok farklı özellikleri bünyelerinde barındırmaktadır. Bu gazların yapısı ve özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Sıvı Azot: Sıvı formdayken oldukça soğuk olan sıvı azot, atmosferde %78 oranında bulunmaktadır. Renksiz ve kokusuz olmasının yanı sıra, emniyetli bir soğutucu olarak kullanılır.
- Sıvı Argon: Sıvı azot gibi renksiz ve kokusuz olan sıvı argon, ağırlık bakımından havadan yüksek bir değere sahiptir. Hareketsiz olması ve kullanıldıktan sonra atmosferde değişime uğramaması ile bilinir.
- Sıvı Oksijen: Reaktif bir yapıya sahiptir ve birçok gaz ile reaksiyona girebilmektedir. Yanıcı bir özelliğe sahip olmasından dolayı endüstri alanında yaygın olarak kullanılır.
- Sıvı Karbondioksit: Soğutma kapasitesi oldukça yüksek olan sıvı karbondioksit, havadan 1,5 kat daha ağır bir gazdır. Su içerisinde kolaylıkla çözülür ve asidik bir takım özellikler sergiler.
- Sıvı Asetilen: Sıvı halde bulundurulması oldukça tehlikelidir. 18 atmosfer basıncı ve 1 derece düzeyinde sıvı hale dönüşür.
- Sıvı Hidrojen: Sıvı hale getirilebilmesi için -252,77 derecede soğutulması gerekir. Enerji değeri bakımından 2,1kilogram doğalgaza ya da 2,8 kilogram petrole eşdeğerdir. Yaygın olarak sudan elde edilir.
- Sıvı Helyum: Sıvı hale gelebilmesi için -269 derecelik bir sıcaklığa ihtiyaç duyulur. Doğada bulunan en soğuk elementtir. Isıl iletkenliği yüksek olmasının yanı sıra, yanıcı ve parlayıcı özelliklere sahip değildir.
Gazların Endüstrideki Üretimleri Nasıl Gerçekleştirilir?
Endüstriyel alanda kullanılan gazların birçok güvenlik kuralına uyularak kriyojenik ve hava ayrıştırma tanklarının bulunduğu tesislerde üretimleri yapılmaktadır. Bu gazların üretimi bazı gazların sıvılaştırılması bazılarının ise saflaştırılması ile sağlanır.
Gazların Endüstrideki Kullanım Alanları ve Amaçları
Gazların endüstriyel anlamda kullanımları özellikle son yıllarda epey yaygınlaşmıştır. Bu yaygınlaşmayla doğru orantılı olarak da kullanım alanları genişlemiş ve birçok sektörde kendisine yer bulur hale gelmiştir. Bu bağlamda en sık kullanılan gazlar ve kullanım alanları şu şekildedir;
- Helyum: Özellikle ark ve lazer kaynaklarında kullanılan helyum, elektronik parça imalatında, sağlık sektöründe tanı ve teşhis araçlarında, gaz kaçağı tespiti sağlayan tesislerde ve tıp alanında MR cihazları içerisinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Hidrojen: Pek çok elektronik parçanın üretiminde, kimya alanında sentez süreçlerine yardımcı olarak, yakıt hücrelerinde üretilen elektrik enerjisinde, cam ve metal sektöründe oksijen gazını uzaklaştırmak amacıyla ve daha pek çok sektörde yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Asetilen: Ağırlıklı olarak sanayide kaynak işlemlerinde, kaynak güçlendirme ve kesme amacıyla kullanılır. Bunun yanı sıra elektronik parça imalatında, camın kalıplardan ayrılması işlemlerinde ve araştırma laboratuarlarında da kullanılmaktadır.
- Karbondioksit: Kaynak işlemlerinde koruyucu olarak, cam ve seramik gibi yüzeylerin temizlenmesinde, metal yüzeylerin temizlenmesinde, bilimsel araştırmalarda, atık su temizliğinde, gıda soğutma işlemlerinde ve sağlık sektöründe yaygın olarak kullanılan bir gazdır.
- Oksijen: Lazer ve oksi ile yapılan kesme işlemlerinde, elektronik alanında, atık suların temizlenmesinde ve gıda sektöründe paketleme işlemlerinde kullanılır.
- Argon: Cam ve ampul üretiminde, şarap yapımında, sanayide temizleme ortamının hazırlanmasında ve bilimsel laboratuar çalışmalarında tercih edilir.
- Azot: Genellikle sanayide kaynak gibi ısıl işlemlerde, sıcaklık kontrol ünitelerinde ve sağlık sektöründe yaygın olarak kullanılır.
Maddenin 3 halinden biri olan gaz, belli bir şekli ve hacmi olmayan bir madde olup basınç ve sıcaklıkla durumu değişebilen ve birçok alanda enerji kaynağı olarak kullanılan kimyasal bileşenler bütünüdür.
Tüm Yorumlar