Radyatör

Radyatör, ısıtma-soğutma sistemlerinde en çok kullanılan cihazlardan biridir. Termodinamik hesaplamaları profesyonel programlarla yapılmakta olup tasarım hesaplamaları TEMA standardına göre yapılır. TS EN standartlarında üretilen radyatörler, müşteri talepleri ve ihtiyaçları doğrultusunda kalite dosyası oluşturularak üretime alınır. Üretim standartlarına uygun akışkan özellikleri ve basınç değerlerine göre üretilen radyatörler CE belgeli olup, hidrostatik test basınçları sonrası boyanarak müşterilere teslim edilir. 

Radyatör Çeşitleri

Isıtma-soğutma sistemlerinin en önemli cihazlarından olan radyatörler, akışkan türüne göre farklı çeşitleri olan cihazlardır. 

Kızgın yağ radyatörü, yüksek sıcaklığa ihtiyaç duyulan alanlarda kullanılır. Kızgın yağın açığa çıkardığı enerji ile yüksek sıcaklıklar elde edilir. Kızgın yağ radyatör kullanımında yağ akışkanının özellikleri, basınç ve ısı transfer yüzey alanı akış hızını etkileyen faktörlerdir. Kızgın yağ radyatörü ile ısı transferinin yapılması gereken ortamlarda yağ yağ seçimine, yağın özgül ısı değerine ve kaynama noktasına dikkat edilmelidir. 

Buhar radyatörü, buharın açığa çıkardığı enerjiden faydalanarak proses havanın ısıtılmasında kullanılan radyatör çeşididir. Emniyet ventilleri ve contalar buhar radyatörlerinin performansını etkileyen elemanlar olup kaliteli ve güvenilir olmalıdır. Yüksek verimlilikte bir radyatör çeşidi olan buhar radyatöründe, basınç değerine uygun conta kullanılmalı, emniyet ventilinin ise çalışma sıcaklığının biraz üzerinde kullanılmasına dikkat edilmelidir.

Kızgın su radyatörü, suyun ısıtılması sonucu ortaya çıkan enerji ile proses havanın ısıtılmasını sağlamak için kullanılan radyatör çeşididir. Basit ve etkili çözümler sunma özelliği ile birçok alanda kullanılır. Diğer radyatörlere göre daha düşük maliyetlidir. Kızgın su radyatörünün performansını etkileyen en önemli unsur suyun kirlenme oranıdır. Sudaki kireç ve kirletici maddeler radyatörün verimi giderek düşer.

Radyatör Çalışma Prensibi

Sıcak bir akışkanın ortaya çıkardığı ısı ve enerjiyi ileten ısıtıcılar olan radyatörler, kullanıldığı yere göre malzemesi ve şekli değişen cihazlardır. Soğutma ve ısıtma amaçlı, içten yanmalı motorlar ve kalorifer sistemleri yanında buzdolabında da kullanılır. Soğutma amaçlı bağlı bulunduğu ortamda ısı derecesinin yükselmesini önleyerek istenen sıcaklık seviyesin elde edilmesini sağlar. Isıtma-soğutma sistemi denildiğinde ilk akla gelen cihaz olup birçok sektörde kullanılmaktadır.

Kaloriferlerde ısınan suyun ortaya çıkardığı ısıyı peteklere taşıyan borular mevcuttur. Isının dışarıya verilmesi ve yeterli ısınmanın sağlanması için ısı transfer yüzey alanı geniş olan petekler kullanılır. Yan yana birleştirilmiş borulardan oluşan peteklerde sıcak su dolaşır ve sıcak suyun ortaya çıkardığı enerji ortama yayılır. Kaloriferli binalarda bina bölümlerinde radyatör duvar diplerine yerleştirilmiştir. Ortamın ısınmasını sağlayarak konforlu bir mekân yaratır. 

Otomobillerde ise kaloriferlere göre durum tam tersidir. Otomobil radyatörlerinde ısının otomobilden dışları atılması söz konusudur. Motorun ısınmaması için su motorun çevresinde dolaştırılır. Dolaşan su motordan ısıyı alır ve araçtaki radyatörden ısıyı havaya verir. Neticede motorun çevresinde sürekli dönen suyun sıcaklığı artmamış olur. Otomobilde radyatörün olmadığı düşünülürse, ısınan suyun enerjisi dışarı atılamayacak ve motorun ısınması engellenemeyecektir. Motor çevresinde dönen suyun sıcaklığı sürekli artacak ve kaynar su motoru soğutamayacaktır. 

Merkezi ısıtma sistemlerinin olmazsa olmazı olan radyatörler; döküm radyatör, çelik radyatör, alüminyum radyatör ve panel radyatör olarak dört grupta incelenir. 

Döküm radyatör, dilimler halinde üretilmiş olan ve istenen kapasiteye bağlı gruplanarak kullanılan radyatörlerdir. 30 dilime varan gruplama yapılabilir. Döküm radyatörler korozyona dayanıklılığı ile çok tercih edilmekte olup uzun ömürlüdür. Buharlı sistemlerde 2 bar basınca, sıcak su sistemlerinde ise 4 bar basınca dayanıklıdır. Her radyatör dilimi 60 mm kalınlığındadır ve birbirine hem alttan hem üstten çelik nipellerle bağlıdır. 

Çelik radyatör, sıcak su sistemlerinde kullanılan radyatör çeşididir. Döküm radyatörlere göre daha hafif ve ekonomiktir. 

Alüminyum radyatör, döküm ve ekstrüze iki farklı şekilde üretilmektedir. Alüminyum alaşımlı olup et kalınlığı en az 1,1 - 1.5 mm dir. 

Panel radyatör, düz veya dalgalı levhalı olup ön ve arka plakalar punta veya kaynakla birleştirilir. Ön yüzde ısı transferi ışınımla, arka yüzeyde ise taşınımla gerçekleşir. Kanatlar birbirine temas etmeyecek şekilde uygun mesafededir. 

Elektrikli radyatör, kalorifer peteği görünümündedir. Fakat içinde ısıtılmış su değil, elektrikle ısıtılmış yağ bulunur. Seyyar ve tekerlekli bir petektir. İçinde kalın yağ ve yağı ısıtmak için rezidans bulunur. Elektrikli ısıtma aracı olarak direk ısı vermediği ve havayı kurutmadığı için birçok alanda tavsiye edilir.

Radyatör Kullanım Avantajları

• Isıtma ve soğutma olarak yüksek verimliliktedir
• Uzun ömürlü olup sorunsuz bir ısı transferi sağlar
• Yatırım maliyeti düşük, performansı yüksektir.
• Isıtma yüzey miktarı düşük olmasına rağmen ısı verimi yüksektir
• Estetik ve dekoratiftir
• Bakım ve temizliği kolaydır
• Güvenlidir
• Binalarda kullanılan radyatörler etkili bir ısınma sağlar

Kullanım alanı oldukça geniş olan radyatörler, kızgın yağ, kızgın su ve buharlı sistemlerde ortamın istenen sıcaklıkta tutulmasını sağlamaktadır. Ortam sadece bina veya işletme olmayıp otomobil motoru, buzdolabı, makine ve diğer çalışan cihazlardır. Kullanım amacına göre imalatında farklı malzemeler kullanılır ve prosese özel hesaplamalar yapılır. 

Radyatör Bakımı

Radyatörlerin düzenli onarak bakımının yapılması ilk günkü performansı ile çalışması bakımından önemlidir. Araç radyatörleri sık-sık temizlenmeli, aracın soğutma sisteminin sorunsuz çalışması sağlanmalıdır. Motorun doğru sıcaklıkta çalışması için araç radyatör temizliği ihmal edilmemelidir. 

Radyatörlerin pas, kir ve tortudan korunması gerekir. Araç radyatörleri ortalama 2 yılda bir temizlenmelidir. 

Araç radyatörü, işletmeler, makineler ve binalarda kullanılan radyatörlerin bakımında tecrübeli servis çalışanlarından destek alınmalıdır. Kullanıldığı alana göre değişik tipleri olan radyatörlerin her birinin bakım ve revizyonu uzmanlık gerektirir. Yine radyatör tipine göre periyodik bakım süreleri de değişmektedir. Yetkili servis çalışanları, periyodik bakım sonrası kullanıma hazır şekilde radyatörleri test edip teslim eder.