Soğutucu Evaporatör

Soğutucu evaporatör kanalına giren ısıyı, soğutulacak olan maddeden alarak kaynamaya başlar  ve buharlaşma noktasına geldiğinde, buharlaşma işlemi gerçekleşmiş olur. Evaporatörün amacı soğutma işlemini gerçekleştirmektir.

Evaporatör Çeşidini Belirleyen Faktörler;

  • Soğutucu akışkan cinsi
  • Soğutucu akışkanın kontrol tipi
  • Çalışma koşulları
  • Akışkanın sirkülasyon yöntemi
  • Uygulama alanı

Evaporatörün Çalışma Prensibi

Evaporatör imalatçıları, tüketicilerin ihtiyaçlarına cevap verebilmek için birçok soğutucu evaporatör üretip geliştirmişlerdir. Bunlardan en çok kullanılanları;

  • Serpantinli Evaporatör (fanlı) ya da Vantilatörlü Evaporatör
  • Cebri Konveksiyonlu  Evaporatör 

Müşterinin bazı zamanlar istediği özel uygulamalar olur, temas donması adına, yassı plakaların kullanımı gerekebilir. Ek yerleri bulunmayan boru tesisatları, köşelerinden birbirlerine kaynak yapılmış iki metal plaka arasında şekillendirilir ve plakaların ara bölmesinde vakum oluşturulur. Bu plaka yapıları, gruplandırılarak evaporatöre seri akış kalıpları oluşturabilen raflar şeklinde de monte edilebilmektedir.

Evaporatör Çeşitleri

Yapı olarak soğutucu evaporatörler, şu şekilde sınıflandırılırlar;

1-Plakalı tip evaporatörler

1-Çıplak Borulu

2-Kanatlı Borulu

3- Sıvı soğutmalı serpantinler

 

Plakalı tip evaporatörler

Küçük ebatlı buzdolapları, dondurucular  gibi seri üretimlerinin ekonomik olduğu ve plakaların farklı şekillere sokulabildiği sektör ve alanlarda, plakalı evaporatör, yaygın ölçüde kullanılırlar.

Plakalı tip evaporatörler, düşük ısılı depo alanlarının kurulumunda da gruplar ya da kümeler şeklinde monte edilirler. Bu tip evaporatörler, kullanım ihtiyacına bağlı olarak, paralel ve seri borulu halde bağlanabilir. 

Plakalalı evaporatörlerin kullanım alanları;

  • Soğutmalı gemi ve kamyon depolarında,
  • Dondurulmuş ve  soğutulmuş gıda ürünlerinin muhafazası 

Çıplak borulu tip evaporatörler

Bu tip soğutma serpantini  iki farklı çeşitte bulunur;

  • Bakır borulu evaporatör; küçük tip evaporatörlerde, sıvı veya havanın soğutulma işlemi için kullanılırlar. 
  • Çelik borulu evaporatör ; büyük tip evaporatörlerde kullanılır. Soğutucunun amonyak olduğu sistemler içindir.

Kanatlı Borululu Tip evaporatörler

Soğutucu evaporatör borusuna kanatçık eklenerek ince  hava tabakasının, yalıtıcı gibi davranıp ilk olarak yüzeyin alanına ve ısı farkına bağlı olan ısı geçişi işlemini yavaşlatarak, serpantinin yüzey alanına yapışır. Hava tabakası sebebiyle iletim kaybı yaşanan evaporatörde bunu önlemek ve dengelemek için kanatçık eklenir.

 Kanatçıkların eklenmesi,  hava tabakasının yok olmasını sağlamaz, hatta yapışıcı alanı daha da arttırır, fakat, ısı transferini gerçekleştirken, serpantin boyutunu arttırmaya gerek kalmadan daha geniş bir yüzey alanı sağlar.

Sıvı soğutmalı serpantinler

Hava soğutmalı serpantinlerde olduğu gibi, uygulama ve kullanım alanlarına göre farklı çeşitlerde dizayn edilmiştir. Sıvı ve metaller arasında olan ısı transferleri, hava ile metal arasında olan ısı transferinden daha büyük olduğu için, su altındaki serpantinin, yakın koşullarda birkaç kat daha fazla ısıyı çekme kapasitesi vardır. Sualtı soğutucu evaporatörler, soğutucuya ılık sıcaklıktaki su ya da farklı sıvılarla doldurulmuş cisimler konulduğunda, soğuk tutma kapasitesinden faydalanılarak su banyosu modeli soğutucular ihtiyaç olan sektörlerde kullanılmaktadır.

Cebri Konveksiyonlu  Evaporatör 

Hava filmi, ısı transfer kaybı oluşturur. Bu kaybı önlemenin bir yolu da cebri konveksiyonlu evaporatör kullanmaktır. Havanın, evaporatör boyutunca hareket edişini sağlayacak bir vantilatör ya da fan eklemektir. Bu soğutucu evaporatör çeşidine cebri konveksiyonlu evaporatör denir.

 Serpantinin dizayn ve uygulamasına bağlı olarak, fan soğutma işlemini havalı serpantinin boyutunca hareketini,  havanın zorla sirküle edilmesiyle sağlamaktadır. Evaporatörde fanın kullanılması ile hava sirkülasyonunu ve havadan serpantin içindeki soğutucuya olan ısı geçişini arttırır. Sebebi, büyük miktarda ki hava, serpantin üzerindeki yüzey alanı ile temas etmesidir. 

Birçok serpantin üreticisi, ısı transferi cihazlarını şaşırtmalı boru sıralı şeklinde dizayn etmiştir. Böylelikle, vantilatörün kullanılması daha fazla havanın, ya boru yüzey alanıyla ya da ona bağlı olan kanatçıklarla irtibatı arttırılmış olur. Serpantin içindeki indüklenmiş veya cebri hava hareket sonucu, kısa bir sürede daha fazla hava ısısı soğutucuya bırakılması sağlanır.

Kullanım Alanlarına Göre Evaporatör Çeşitleri

Kullanım alanlarına göre soğutucu evaporatör çeşitleri aşağıdaki gibi 5 başlık altında değerlendirilir.

 Bunlar;

1 Endüstriyel kullanım evaporatörü

2 Standart tip evaporatör

3 Kabin tip evaporatör

4 Çift üflemeli evaporatör

5 Çok düşük hızla çalışan evaporatör

6 Şok dondurucu evaporatörleri

Sosyal Medyada Paylaş

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Tüm Yorumlar